Գետը համայնքում. Նոր փուլ Լրամշակում

Շուրջտարյա նախագիծ

Նախագծի առանցքում՝ Սևանի ավազան,   ավազան թափվող գետեր

Մասնակիցներ

Կրթահամալիրի դպրոցներ, գործընկեր դպրոցներ,  Սևանի ավազանի դպրոցներ, ԱՄՆ-ի դեսպանատան Միացյալ Նահանգների Միջազգային զարգացման գործակալություն, «Մաքուր ջուր» նախագիծ,  ՀՀ բնապահպանության նախարարության ջրային ռեսուրսների կառավարման գործակալությունը և շրջակա միջավայրի վրա ներգործության մշտադիտարկման կենտրոն, Գավառի Բնապահպանական տեղեկատվության հասարակական՝ «Օրհուս» կենտրոն, ծնողներ և պարզապես ցանկացողներ

 

Նախագիծն ըստ իր առարկայական բաղադրիչների

Մայրենի.

• Սևանա բարբառ. Գեղարքունիքի մարզի խոսվածքները ըստ տարածքների
• Սևանը գրական ստեղծագործություններում
• Սևանի ավազանում ծնված գրող-հեղինակներ, մշակութային գործիչներ
• Հանդիպում «Հարթակ» ակումբում Սևանի ավազանում ծնված ժամանակակից գործչի հետ
• Սևանի մասին ստեղծագործում են սովորողները
• Թարգմանություններ Սևանի մասին
• Հայտնիները Սևանի մասին
• Մեդիափաթեթների ստեղծում
• Հարցազրույցների, հարցումների կազմակերպում, ռեպորտաժների, լուրերի ստեղծում

Պատմություն

• Սևանի ծագումը. անունը
• Սևանի բնակիչը. Տեղի ազգային փոքրամասնություններ
• Սևանի հետ կապված պատմական մեծ նշանակություն ունեցող իրադարձություններ
• Սևանի ճակատամարտ
• Սևանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձաններ
• Սևանը պատմական ակնարկներում
• Պատմական թեմաներով ֆիլմերի նկարահանումներ
• Թեմատիկ վիկտորինաներ, բանավեճեր

Հայրենագիտություն

• Բնակավայրի (քաղաքի, գյուղի, արվարձանի) ծագման և անվան  պատմությունը

• Բանկավայրի հայտնի դեմքերը (հերոսները, մշակութային, գիտական գործիչները)

• Բնակավայրին բնորոշ արհեստները

• Բնակավայրի ավանդույթները

• Բնակավայրի  երգն ու պարը

•   Բնակավայրի խաղերը

• Բնակավայրի  լեգենդը, անեկդոտը, կենացը, բամաբասանքը

• Բնակավայրի խոհանոցը

• Բնակավայրի գաղտնիքները

Աշխարհագրություն, էկոլոգիա

• Ֆիզիկական աշխարհագրություն. Սևանա լիճը իր շրջակայով. Լեռնաշղթները, լիճը թափվող գետերը
• Աշխարհագրական դիրքը, ռելիեֆը
  • Ջրագրությունը
  • ժողովրդագրությունը, տնտեսությունը, ջրօգտագործումը, հողօգտագործումը
• Սևանա լճի ջրահավաք ավազանի հատակագիծ. չափումներ
• Հետազոտական աշխատանքներ` քարտեզագրության, հանարավորության դեպքում գեոդեզիայի, ջրաբանության, բնօգտագործման և բնապահպանության, ջրային պրոբլեմների, դրանց առաջացման և նրանց որոնման ու հետախուզման մեթոդների մշակումներ
• Մշտադիտարկման աշխատանքներ, ջրաերկրաբանության, լճի ճահճացման ուսումնասիրության աշխատանքներ
• Լճի վրա ներգործող էական բնական և մարդկային ճնշումների, գետի խոցելիության և ավազանի էկոլոգիական ռիսկերի գնահատում, ռիսկային հատվածների տարանջատում
• Հիմնական աղտոտիչներ, ճնշումներ
• Մարդկային գործոն
  • Կոշտ թափոններ
  • Կոյուղաջրեր
  Բնածին ազդեցություններ
  • Հեղեղումներ
  • Ափերի էրոզիա
  • Գերխոնավ և աղակալված հողեր
• Համայնքների տարածքում ջրօգտագործումը
  Ջրառի նպատակը, քանակը, ընդհանուր ծավալը
  Արտադրատեխնիկական
  Խմելու տնտեսական
  Ձկնաբուծական
  Ոռոգում
• Սևանա լճի ձկնապաշարների վիճակը
• Գործընկերություն տեղի դպրոցի համանուն առարկայի դասավանդողի, բնապահպանական կազմակէ«պւըձճւըննէ«ի ինտեգրում, գործընկերություն

Ֆիլմերի, ռեպորտաժների, ռադիոնյութերի, քարտեզների, գրաֆիկաների պատրաստում, քննարկումների կազմակերպում

Ֆիզիկա, Քիմիա

• Ջրի աղտոտում (ջրոլորտի աղտոտում), միջավայրի պայմանների և մարդու առողջության վրա բացասաբար ազդող ֆիզիկական, քիմիական և կենսաբանական աղտոտիչների թափանցման, առաջացման ու կուտակման ուսումնասիրության աշխատանքներ, լաբորատոր փորձեր
• Տարվա տարբեր եղանակներին հիդրոքիմիական, հիդրոկենսաբանական ուսումնասիրություններ
  Լճի, ավազան թափվող գետերի հատակի բաղադրության, ջերմաստիճանի, քիմիական փոփոխությունների արձանագրում
• Արդյունաբերական և կենցաղային հոսքաջրերի, ձնհալի և անձրևների ժամանակ հողահանդակներից տեղափոխված նյութերի քննություն, ջրային ավազանի կենսաբանական շարժընթացների ուսումնասիրություն
• Ջրային ավազանի ինքնամաքրման հատկության ստուգում
• Գործընկերություն տեղի դպրոցի համանուն առարկայի դասավանդողի

Ֆիլմերի, ռեպորտաժների, ռադիոնյութերիի պատրաստում, լաբորատոր փորձերի արդյունքների հրապարակում

Օտար լեզուներ

• Ընթացիկ նյութեր թարգանություն, նախագծերի զարգացմանը նպաստող նյութերի, փորձի թարգմանություն

 

Խնդիրները

«Գետը համայնքում նախագիծը շուրջտարյա է: Ինչը հնարավորություն կտա սովորղներին տարբեր առարկաների միջոցով խորապես ծանոթանալ Սևանի ավազանին: Սովորողները կծանթանան գրական, մշակութային, հայրենագիտական, էկլոգիական կյանքին, վիճակին և մասնակից կլինեն տարբեր նախագծերի.

Սևանի ավազանի, այնտեղ թափվող գետերի ուսումնասիրություն, վտակների ծանոթացում, ջրավազանի մաքրման կարևորության գնահատում, մշտադիտարկում, էկոլոգիական խնդիրների արձանագրում, քարտեզագրում, ավազանում բնակություն հաստատած բնակիչների ներգրավում,վարքագծի փոփոխության ուղղված աշխատանքների իրականացում, համայնքային համագործակցություն, նախագծի
պատասխանատու դասավանդողների և սովորողների գործուղում, փորձի փոխանակում:

Ուղղությունները և ակնկալվող արդյունքները

• Ծանոթացում. Սևանի ավազանին, շրջակա միջավայրին, ավազանում գտնվող գյուղերին, ավազան թափվող գետերին
• Հետազոտական, հայրենագիտական  էկոլոգիական, ճանաչողական արշավներ, քայլարշավներ Սևանի շրջակայով
• Սևանի էկո-հսկիչների խմբի ստեղծում, մշտադիտարկում (մոնիտորինգ) գնահատում, ջրային մարմինների քարտեզագրում

 

Ծրագրում՝

• Խումբը  /կազմակերպիչը՝ առարկայական դասավանդող և սովորողներ/ ընտրում է Սևանի ավազանի իր ուսումնասիրության, ուսումնական գործունեության կազմակերպման հատվածը
• Խումբը մինչև 10 հոգի (նաև տարատարիք):
• Իրականացման փուլերը.
  Նախապատրաստական աշխատանք. քարտեզագրում, քայլարշավներ, գործընկեր դպրոցի, հասարակական կազմակերպության, անհատի ընտրության հիմնավորում
• Գործունեության տվյալ հատվածի մասին նյութերի, մեդիափաթեթի ստեղծում, համացանցում համապատասխան նյութերի որոնում, մշակում
• Նախագծին վերաբերող ուսումնասիրություններին, հետազոտություններին շանոթացում, ընթերցում, դիտում
• «Սիրուն Զանգի» բլոգի սպասարկում. Ուղիղ եթերների, ռեպորտաժների, ֆիլմերի, ֆոտոպատումների, ուսումանսիրությունների, պատումների, քննադատական-վերլուծական հոդվածների, համաշխարհային փորձի համեմատությունների, հարցազրույցների տեսքով
•  Կլոր-սեղանների, ասուլիսների ընթացքում «Սիրուն Զանգի» բլոգի ներկայացում
•  Բնապահպանների, հասարակական կազմակերպությունների հետ հանդիպման նախապատրաստում. Հավաքի ֆորմատի ընտրություն, մասնակիցներ, հարցադրումներ, մեդիափաթեթների ամբողջացում, դրանց պատշաճ ներկայացում հրավիրյալին, որպեսզի նախապես ծանոթանա
• Հանդիպում
• Էկոհայրենագիտական ճամփորդության ընթացքում.
  • քայլքով անցնում են նշված հատվածը
  • շտկումներ և ավելացումներ անում քարտեզում
  • մանրամասն ուսումնասիրում նախորոք որոշած մասերը
  • հանդիպում տեղացիների հետ
  • լուսանկարահանում, տեսանկարահանում, ձայնագրում, անելիքի՝ նախագծի ձևակերպում, քայլերի ներկայացում

  Ճամփորդությունից հետո

  • մասնակիցները իրենց բլոգներում պատմում են ուսումնասիրության մասին
  • խմբի ղեկավարը մանրամասն հաշվեվություն է ներկայացնում ճամփորդության մասին
  • պատրատում են տեսադասեր
  • աուդիո, տեսանյութ տեղացիների մասնակցությամբ:
  • Արձագանքներ
  •  Կապի պահպանում, գործընկերություն

ժամանակցույցի նախնական տարբերակ.ըստ եղանակային դրսևորումների և դրանից բխող նախագծերի ընթացքի

Ընթացքը
Մեկնարկ. Օգոստոսի 24
Տևողությունը շուրջտարյա.
Աշուն. Սեպտեմբեր 2, 3, 8.15.22.29
Ձևավորված ուսուցչական, սովորողների խմբերի այցելություն Սևանի ավազանի տարբեր համայնքներ
Հանդիպումներ, պայմանավորվածություններ, գործողություններ
Հոկտեմբեր. 6,13.20.27
Նոյեմբեր. 3.10,17,24
Դեկտեմբերի 8
Ապրիլի 4,22
Մայիսի 4,11,18,25
Հունիսի 5
Ամառային, բաց ուսումնահետազոտական, միջազգային լողափնյա  Սևանի «ժայռ» ճամբար
Հունիսի 11-15,18-22.25-29

Հուլիսի 2-6, 9-13,16-20, 23-27
Օգոստոս. հլս. 30ից օգ. 3-ը, 6-10, 13-17,20-24, 27-31

 

Նախագծի ընթացիկ ծախսեր

Տրանսպորտ, գեոդեզիական չափումների համար նածատեսված չափագրական գործիքներ, գյուղատնտեսական, պարտիզապուրակային գործիքներ, լաբորատոր փորձերի համար քիմիական նյութեր, էկոլոգիական ակցիաների համար նախտեսված մոմլաթ և ձեռնոցներ, գիշերակաց և սնունդ